Çocuk Cerrahisi
Çocuk cerrahisi; bebeklikten ergenliğe kadar olan çocuklarda cerrahi müdahale gerektiren hastalıkların tanı ve tedavisiyle ilgilenen tıp dalıdır. Doğumsal anomalilerden fıtıklara, travmalardan tümörlere kadar geniş bir yelpazede sağlık sorunlarını kapsayan birimde, erken tanı ve kişiye özel tedavi planı büyük önem taşır.
Çocuk Cerrahisi Nedir?
Çocuk cerrahisi (pediatrik cerrahi); 0-16 yaş arasındaki çocuklarda ameliyat gerektiren hastalıkların tanı ve tedavisiyle ilgilenen tıbbi birimdir. Geniş bir hastalık yelpazesinin cerrahi tedavilerini gerçekleştirir.
Birçok kişi aksini sansa da, çocuklar yetişkinlerin küçük birer kopyası değildir. Vücut yapıları, organ gelişimleri, metabolizmaları ve psikolojik tepkileri farklıdır. Bu nedenle çocuklara yapılacak cerrahi işlemler, pediatrik hastalar için özel eğitim almış çocuk cerrahisi uzmanları tarafından gerçekleştirilmelidir.
Öte yandan, çocuklarda görülen hastalıklar, erişkinlerle aynı adı taşısa bile tedavi yöntemleri farklılık gösterebilir. Cerrahi girişimler çocuğun yaşına, gelişimine ve psikolojik durumuna göre planlanır. Hatalı ya da yetersiz uygulamalar, fiziksel zararların yanı sıra psikolojik travmalara da yol açabilir. Bu nedenle çocuklara yönelik cerrahinin özel koşullar altında yapılması büyük önem taşır
Çocuk Cerrahisi Hangi Hastalıkları Kapsar?
Çocuk cerrahisi; ağır doğumsal anomaliler için gerekli ameliyatlardan, doğum öncesi tespit edilen anomalilerle ilgili kararların alınmasına kadar geniş bir yelpazede hizmet sunar. Ayrıca cerrahi girişim gerektiren çocukluk çağı hastalıklarının tedavisi ile çocuk ürolojisine ilişkin cerrahi ve endoskopik işlemleri kapsar.
Çocuk cerrahisinin ilgilendiği sık karşılaşılan hastalıkları şunlardır:
- Kasık fıtığı (inguinal herni)
- Hidrosel (su fıtığı)
- Kordon Kisti
- Göbek Fıtığı (umblikal herni)
- İnmemiş Testis (Kriptorşidizm)
- Akut Skrotum (Testis ve Torbaların Acil Cerrahileri)
- Göbek Polip ve Granülomu
- Anüsten Kan Gelmesi Durumları (invajinasyon, anal fissür ve polip)
- Kaka Kaçırma Sorunları (Enkoprezis)
- İdrar Kaçırma Sorunları (Gece ve Gündüz)
- Çocuklarda Apandisit
- Peygamber Sünneti (Hipospadias)
- Bebeklerde Mide Çıkışı Tıkanıkları (Pilor Stenozu)
- Mikro (Küçük) Penis
- Sünnet
- Göbek Polip ve Granülomu
- Çocukluk çağı tümörleri
- Sırtta görülen şekil bozuklukları
- Travma ve yanık tedavileri
- Sindirim sistemi hastalıkları
- Ürogenital hastalıklar
- Baş ve boyun cerrahisi
- Yenidoğanın Doğumsal Hastalıkları
Çocuk Cerrahisi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Çocuk cerrahisinde uygulanan tedavi yöntemleri, hastalığın türüne, çocuğun yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Günümüzde hem geleneksel hem de modern cerrahi teknikler, çocuklara özel olarak planlanarak güvenli bir şekilde uygulanmaktadır. En sık kullanılan ameliyat yöntemleri şunlardır:
- Açık Cerrahi (Konvansiyonel Cerrahi): Bu geleneksel cerrahi yöntemde, ameliyat bölgesine ulaşmak için geniş bir kesi yapılır. Özellikle doğumsal anomaliler, büyük organ yaralanmaları, tümörler ve ciddi enfeksiyonlar gibi durumlarda tercih edilir. Minimal invaziv yöntemlerin uygun olmadığı acil vakalarda güvenle uygulanır. Ayrıca çocuk ürolojisi cerrahisinde de kullanılabilir.
- Minimal İnvaziv (Laparoskopik) Cerrahi: Küçük kesilerden karın içine girilerek kamera yardımıyla gerçekleştirilir. Çocuk cerrahisinde sıklıkla tercih edilir. Daha az ağrı, kısa iyileşme süresi, düşük enfeksiyon riski ve minimal iz bırakması gibi avantajları vardır. Laparoskopik cerrahi, hem hasta konforunu hem de operasyon başarısını artırır.
- Torakoskopik Cerrahi (Kapalı Göğüs Ameliyatları): Göğüs boşluğu içinde yer alan organlara müdahale etmek için uygulanan kapalı cerrahi tekniktir. Diyafram fıtığı, diyaframda yükseklik (eventrasyon) ve ampiyem gibi hastalıkların tedavisinde etkili sonuçlar sağlar. Küçük kesilerle yapılması sayesinde iyileşme süreci daha hızlıdır.
- Endoskopik Yöntemler: Tanı ve tedavi amaçlı kullanılan endoskopik işlemler, vücut boşluklarına kamera ile girilerek gerçekleştirilir. Karın fıtıkları, yemek veya soluk borusuna kaçan yabancı cisimlerin çıkarılması, yemek borusu darlıklarının genişletilmesi ve idrar yollarının incelenmesi gibi durumlarda kullanılır.
- Robotik Cerrahi: Özellikle çocuk ürolojisi ameliyatlarında tercih edilen robotik cerrahi, cerraha daha hassas ve kontrollü bir operasyon imkânı sunar. Daha küçük kesiler, minimal kanama ve kısa hastane yatışı gibi avantajları sayesinde çocukların iyileşme sürecini hızlandırır. Teknolojinin çocuk sağlığına sunduğu en modern çözümlerden biridir.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Cerrahisi biriminde, ameliyatların büyük bir bölümü, günübirlik cerrahi işlemler şeklinde yapılır. Bu sayede çocuklar, ameliyattan 2-3 saat sonra evlerine gidebilmektedir. Modern anestezi ilaçları ve tekniklerinin gelişimi sayesinde, çocuklarda cerrahi sorunlar problemsiz şekilde çözülebilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Çocuk Cerrahisi Ne Demek?
Çocuk cerrahisi; yenidoğan bebeklerden ergenlik dönemine kadar olan (0-16 yaş) çocukların cerrahi tedavi gerektiren sağlık sorunlarıyla ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Doğumsal anomalilerden travmalara, fıtıklardan organ sorunlarına kadar birçok farklı hastalığın tanı ve tedavisi çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilir.
Çocuklarda Apandisit Nasıl Anlaşılır?
Çocuklarda apandisit, aniden başlayan karın ağrısıyla kendini belli eder. Ağrı başlangıçta göbek çevresinde olabilirken, zamanla sağ alt karına yerleşir. Bununla birlikte mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, ateş, karında şişlik ve dışkılama problemleri de sık görülür. Apandisit şüphesi varsa vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda Kasık Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda kasık fıtığı genellikle cerrahi olarak tedavi edilir. Ameliyat sırasında fıtık kesesi açılarak içeride sıkışan dokular eski yerine yerleştirilir ve kesi kapatılır. Bu operasyon, genellikle günübirlik yapılır ve çocuk kısa sürede normal hayatına dönebilir.
İnmemiş Testis Ne Zaman Tedavi Edilmelidir?
İnmemiş testis problemi doğumdan sonraki ilk 6 ayda kendiliğinden düzelebilir. Ancak 1 yaşına kadar testis hala yerine inmemişse cerrahi müdahale gerekir. Tedavi geciktiğinde kısırlık, testis torsiyonu ve kanser riski gibi ciddi sorunlarla karşılaşılabilir. Erken tanı ve zamanında tedavi bu nedenle oldukça önemlidir.
Çocuklarda Sünnet için İdeal Yaş Nedir?
Sünnet için en uygun dönem 2 ila 5 yaş arasıdır. Bu yaş grubunda iyileşme süreci hızlı seyreder ve komplikasyon riski düşüktür. Bununla birlikte, bazı aileler dini veya kültürel nedenlerle doğum sonrası erken dönemde sünneti tercih edebilir. Cerrahın görüşüyle çocuğun sağlık durumu göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.
Çocuklarda Cerrahi Öncesi ve Sonrası Bakım Nasıl Olmalı?
Ameliyat öncesi çocuk detaylı bir şekilde değerlendirilir, gerekli laboratuvar ve görüntüleme testleri yapılır. Aileye süreç hakkında bilgilendirme yapılırken, çocuğa yaşına uygun psikolojik destek sağlanması da önemlidir.
Ameliyat sonrasında ise hijyen kurallarına dikkat edilmeli, pansumanlar düzenli olarak yenilenmeli, doktorun verdiği ağrı kesiciler ve antibiyotikler doğru dozda uygulanmalıdır. Beslenme düzeni ve aktiviteler kontrollü şekilde planlanmalı, iyileşme süreci doktor takibinde izlenmelidir.
Çocuk Cerrahisi Ameliyatları Güvenli mi?
Gelişen tıbbi teknolojiler ve deneyimli uzmanlar sayesinde çocuk cerrahisinde uygulanan ameliyatlar oldukça güvenlidir. Çocuk cerrahları, çocukların anatomik yapısını ve gelişim özelliklerini çok iyi bildikleri için operasyonlar büyük bir titizlikle gerçekleştirilir.
Çocuklarda Ameliyat Sonrası İyileşme Süresi Ne Kadar?
Çocuklarda cerrahi sonrası iyileşme süresi, uygulanan operasyonun kapsamına ve çocuğun genel sağlık durumuna göre farklılık gösterir. Basit cerrahiler birkaç gün içinde iyileşebilirken, büyük ve karmaşık ameliyatlarda bu süre haftaları bulabilir. Yara bakımının düzenli yapılması, hijyenin korunması ve doktor kontrollerinin aksatılmaması iyileşme sürecini hızlandırır.
Bölüm Doktorları

Doç. Dr. Fatih AKOVA

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet PAŞAOĞLU

Op. Dr. Ali TOLGAY
