Vulva Kanseri Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Vulva kanserinin en önemli nedenlerinden biri HPV enfeksiyonudur. Ancak, yaş, sigara kullanımı ve bağışıklık sistemi zayıflığının da riski artırdığı bilinmektedir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi yer alır. Tüm kanserlerde olduğu gibi, vulva kanserinde de erken teşhis tedavinin başarı şansını artırmaktadır.

Vulva Kanseri Nedir?

Vulva kanseri, kadın dış genital organı olan vulvada gelişen bir kanser türüdür. Vulva; dış dudaklar (labia majora), iç dudaklar (labia minora), klitoris ve vajina girişini içerir. Bu bölgedeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesiyle ortaya çıkan vulva kanseri, genellikle yavaş ilerler ve erken teşhis edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir.
Bu kanser, çoğunlukla vulvanın dış dudaklarında başlar ve zamanla diğer bölgelere yayılma eğilimi gösterir. Menopoz sonrasında, 60 yaş üstü kadınlarda daha sık görülse de, her yaşta ortaya çıkması mümkündür.

Vulva Kanseri Türleri Nelerdir?

En yaygın vulva kanseri türü, vulva yüzeyini kaplayan yassı hücrelerde başlayan skuamöz hücreli karsinomdur. Daha nadir görülen türleri arasında melanom, sarkom ve Bartholin bezi kanseri yer alır. Her türün kendine özgü özellikleri ve tedavi yaklaşımları bulunur.

Skuamöz Hücreli Karsinom

Skuamöz hücreli karsinom, en sık görülen vulva kanserdir. Vulva yüzeyini kaplayan yassı hücrelerde (skuamöz hücreler) DNA değişiklikleri (mutasyonlar) meydana gelmesiyle başlar. Bu mutasyonlar, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve çoğalmasına neden olabilir.
Bu kanser, genellikle vulvanın dış dudaklarında (labia majora) başlar. Erken evrelerde, vulva yüzeyinde küçük, kabarık veya düzensiz bir lezyon şeklinde görülür. Zamanla, lezyon büyüyebilir, ülserleşebilir (yara oluşumu) ve çevre dokulara yayılabilir.

Melanom

İkinci en yaygın vulva kanseri türü melanomdur. Cilt rengini veren melanosit hücrelerinde DNA değişiklikleri meydana gelmesiyle ortaya çıkar. Vulva bölgesindeki benlerden veya yeni oluşan koyu renkli lekelerden gelişebilir.
Erken evrelerde, düzensiz sınırlı, koyu renkli bir leke olarak görülür. Zamanla, leke büyüyebilir, renk değiştirebilir, kanayabilir veya ülserleşebilir.

Bazal Hücreli Karsinom

Cildin bazal hücrelerinden kaynaklanır. Güneş ışınlarına aşırı maruz kalma en önemli risk faktörüdür. Vulvada inci benzeri, kabarık bir lezyon oluşumuna yol açar.
Genellikle yavaş büyür ve nadiren lenf düğümlerine veya uzak organlara yayılır. Tüm vulva kanserlerinin %2 ile %7’sini oluşturur.

Bartholin Bezi Karsinomu

Vajina girişinin her iki yanında bulunan Bartholin bezlerindeki hücrelerde anormal büyüme meydana gelmesiyle ortaya çıkar. Kesin nedeni bilinmemektedir. Hastalığa yakalananlar, genellikle bartholin bezlerinde ağrılı bir kitle veya şişlik nedeniyle hastanelere başvurur.

Tüm vulva kanserlerinin %5’ini oluşturan bartholin bezi karsinomunda, kitle zamanla büyüyebilir ve çevre dokulara yayılabilir.

Sarkom

Vulvanın bağ dokusunda (kas, yağ, lifli doku) başlayan nadir görülen bir kanser türüdür. Vulva kanserlerinin %1 ile %2’si sarkomdur. Genetik faktörler ve bazı kimyasal maddelere maruz kalma riski artırabilir.
Çoğunlukla, vulvada hızlı büyüyen bir kitle olarak kendini gösterir. Bu kitle, çevre dokulara ve uzak organlara yayılma eğilimindedir.

Vulvanın Paget Hastalığı

Vulva cildinde veya meme başı gibi apokrin bezlerinin bulunduğu bölgelerde görülen son derece nadir bir hastalıktır. Öyle ki, tüm vulva kanserlerinin %1'inden azını oluşturur.
Genellikle altta yatan bir adenokarsinom ile ilişkilidir. Adenokarsinom, ter bezlerinden kaynaklanan, oldukça nadir bir hastalıktır. Vulva bölgesinde kitle oluşumuna neden olur.
Vulvanın paget hastalığı, kızarık, kaşıntılı ve egzama benzeri bir vulva görünümüyle başlar. Zamanla, lezyon büyüyebilir ve ülserleşebilir.

Vulva Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Erken evrelerde genellikle belirti vermez. Ancak, ilerledikçe vulva bölgesinde bazı değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler, her zaman kanser anlamına gelmez, ancak vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Vulva kanserinin belirtilerinden en yaygınları şunlardır:

• Geçmeyen kaşıntı
• Ağrı veya hassasiyet
• Yara veya ülser
• Renk değişiklikleri
• Kitle veya şişlik
• Siğil benzeri lezyonlar
• İdrar yaparken ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kanama veya kötü kokulu akıntı

Bu belirtiler, kanserin yanı sıra başka hastalıklarla da ilişkili olabilir. Bu nedenle, vulva bölgesinde herhangi bir değişiklik fark etmeniz halinde, vakit kaybetmeden bir jinekolojik onkoloji uzmanına başvurmanız önemlidir.

Vulva Kanseri Neden Olur?

Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörlerinin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Aşağıdaki risk faktörleri, vulva hücrelerinde DNA değişikliklerine (mutasyonlara) neden olarak kontrolsüz büyümelerine ve kansere dönüşmelerine yol açabilir:

• HPV (İnsan Papilloma Virüsü) Enfeksiyonu: Özellikle yüksek riskli HPV tipleri (örneğin, HPV 16 ve 18), vulva ve rahim ağzı kanserinin en önemli nedenlerinden biridir.
• Yaş: Yaşla birlikte risk artmaktadır. Hastalık, çoğunlukla 60 yaş üstü kadınlarda görülür.
• Sigara Kullanımı: Sigara, jinekolojik kanserlerin riskini artıran önemli bir faktördür. Hücrelerde DNA hasarına neden olarak kanser gelişimini tetikleyebilir.
• Zayıf Bağışıklık Sistemi: HIV enfeksiyonu veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı gibi durumlar riski artırabilir. Zayıf bağışıklık sisteminin HPV gibi enfeksiyonlarla mücadele etmesi daha zordur.
• Liken Skleroz: Vulva bölgesinde kronik kaşıntı ve beyaz lezyonlara neden olan bir cilt hastalığıdır. Uzun süreli liken skleroz, vulva kanseri riskini artırabilir.
• Vulvar İntraepitelyal Neoplazi (VIN): Vulva hücrelerinde anormal değişikliklere neden olan bir prekanseröz durumdur. VIN, tedavi edilmezse kansere dönüşebilir.
• Kanser Öyküsü: Rahim ağzı (serviks) kanseri öyküsü olan kadınlarda, vulva kanseri riski daha yüksektir.

Vulva Kanseri Tanısı Nasıl Konur?

Vulva kanseri tanısı, fiziksel muayene, biyopsi ve görüntüleme yöntemlerinin bir kombinasyonu ile konulur. Erken tanı, tedavi başarısını artırmak için hayati öneme sahiptir. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:

• Fiziksel Muayene: Jinekolog, vulva bölgesini dikkatlice inceleyerek anormal görünen lezyonları, kitleleri veya renk değişikliklerini değerlendirir. Lenf düğümleri kontrol edilir.
• Kolposkopi: Vulva bölgesini büyütülmüş bir şekilde incelemek için kullanılan bir mikroskopik yöntemdir. Anormal alanların daha iyi görülmesini ve biyopsi alınacak yerin belirlenmesini sağlar.
• Biyopsi: Tanının kesinleşmesinde en önemli yöntemdir. Anormal görünen bölgeden küçük bir doku örneği alınır ve mikroskop altında incelenir. Lokal anestezi altında poliklinik şartlarında kolayca yapılabilir.
• Görüntüleme Yöntemleri: İlerlemiş vakalarda, kanserin yayılımını değerlendirmek için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Bunlar arasında ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) yer alır.

Bunlara ek olarak, hekiminiz vulvoskopi ve lenf nodu biyopsisi gibi bazı ek tanı yöntemlerine de başvurabilir.

Vulva Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vulva kanseri tedavisi, kanserin evresine, türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine göre belirlenir. Tedavi genellikle cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya bu yöntemlerin bir kombinasyonunu içerir.

Cerrahi

Vulva kanserinin en yaygın tedavi yöntemidir. Kanserli dokunun ve çevresindeki sağlıklı dokunun cerrahi olarak çıkarılmasını içerir (vulvektomi). Erken evre vulva kanserlerinde, sadece kanserli lezyonun çıkarılması yeterli olabilir (lokal eksizyon).
İlerlemiş vakalarda, vulvanın tamamının veya bir kısmının çıkarılması (radikal vulvektomi) gerekebilir. Lenf nodlarına yayılma varsa, lenf nodları da çıkarılır (lenfadenektomi).

Radyoterapi

Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesini veya büyümesinin durdurulmasını sağlar. Cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek veya cerrahiye uygun olmayan vakalarda tedavi amaçlı kullanılabilir. Kemoterapi ile birlikte de uygulanabilir (kemoradyasyon).

Kemoterapi

Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılmasıdır. Genellikle ileri evre vakalarda, cerrahi ve radyoterapi ile birlikte kullanılır. Kanser hücrelerinin vücudun diğer bölgelerine yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Lazer Tedavisi

Özellikle erken evre vulva kanseri vakalarında veya vulvar intraepitelyal neoplazi (VIN) gibi prekanseröz lezyonların tedavisinde kullanılabilir. Lazer ışığı, kanserli dokuyu buharlaştırarak veya keserek yok eder.

İmmünoterapi

Bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasına yardımcı olan ilaçların kullanılmasıdır. Özellikle ilerlemiş veya tekrarlayan vulva kanseri vakalarında kullanılabilir.

Vulva Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ameliyat, kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Ameliyatın kapsamı, kanserin evresine ve yayılımına göre değişir. Tedavide yaygın kullanılan ameliyat türleri şunlardır:

• Lokal Eksizyon: Erken evre vakalarda tercih edilir. Sadece kanserli lezyon ve çevresindeki küçük bir sağlıklı doku çıkarılır. Minimal invaziv bir yöntemdir ve iyileşme süresi kısadır.
• Radikal Lokal Eksizyon: Kanserli doku ile birlikte çevresindeki daha geniş bir sağlıklı doku çıkarılır. Kanserin yayılma riskini azaltmayı hedefler.
• Vulvektomi: İlerlemiş vakalarda veya kanser vulvanın büyük bir bölümünü etkilediğinde uygulanır. Vulvanın tamamının veya bir kısmının çıkarılmasını içerir.
• Lenfadenektomi: Kanser hücrelerinin lenf düğümlerine yayılma riski varsa, genellikle kasık bölgesinden lenf düğümleri de çıkarılır.
• Rekonstrüktif Cerrahi: Ameliyat sonrası oluşan doku kaybını gidermek ve vulvanın fonksiyonel ve kozmetik görünümünü iyileştirmek için rekonstrüktif cerrahi uygulanabilir.

Sık Sorulan Sorular

Vulva Kanseri Nasıl Anlaşılır?

Vulva bölgesinde geçmeyen kaşıntı, ağrı, yara, renk değişiklikleri, şişlik veya kanama vulva kanserine işaret edebilir.

Vulva Kanserine Ne İyi Gelir?

Tedavide cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi gibi tıbbi yöntemler kullanılır. Bitkisel veya alternatif tedaviler, tıbbi tedavinin yerine geçmez. Herhangi bir bitkisel tedaviye başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir.

Vulva Kanseri Evrelenmesi Nasıl Yapılır?

Evreleme, fiziksel muayene, görüntüleme yöntemleri (BT, MRG) ve biyopsi sonuçlarına göre yapılır. Evreler, kanserin büyüklüğü, lenf düğümlerine yayılımı ve uzak organlara yayılımı gibi faktörlere göre belirlenir. Hastanemizde PET ve BT teknolojisini birleştiren PET BT tetkiki yapılmaktadır.

Vulva Kanseri Ölümcül mü?

İlerlemiş evrelerde veya tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir. Erken tanı ve tedavi, hayati önem taşır.

Vulva Kanserine Hangi Bitkiler İyi Gelir?

Vulva kanseri tedavisinde tıbbi yöntemler esas alınmalıdır. Bitkisel tedavilerin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Vulva Kanseri Yaşam Süresi Kaç Yıl?

Vulva kanseri yaşam süresi, kanserin evresine, türüne, hastanın genel sağlık durumuna ve uygulanan tedaviye göre değişir. Erken evrelerde tanı konulan ve tedavi edilen hastalarda yaşam süresi oldukça yüksektir.

Vulva Kanseri Bulaşıcı mı?

Hayır, bulaşıcı değildir. Ancak, kansere neden olabilen HPV, cinsel yolla bulaşabilir.

Vulva Kanserinden Nasıl Korunabilirim?

HPV aşısı olmanız, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmanız, sigara kullanmamanız, düzenli jinekoloji muayenelerini ihmal etmemeniz ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeniz kanserden korunmanıza yardımcı olabilir.