Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Alerjik rinit (saman nezlesi), burun mukozasının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan yaygın bir hastalıktır. Genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülür. Alerjen maddelerin solunum yoluna yapışması sonucu bağışıklık sisteminin iltihabi reaksiyonlar başlatmasıyla meydana gelir. Semptomlarıyla hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkiler.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları biriminde, saman nezlesinin tüm tanı ve tedavi süreçleri, akademik hekim kadrosu tarafından gerçekleştirilmektedir.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Nedir?
Genetik yatkınlık, alerjik rinitin ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar. Öyle ki, en yaygın genetik hastalık saman nezlesidir. Ailede benzer bir alerji öyküsü olan kişilerde bu hastalığa yakalanma riski çok daha yüksektir. Ancak hastalık, sadece genetik faktörlere bağlı değildir. Çevresel etkenler de alerjinin gelişiminde ve şiddetlenmesinde etkilidir.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Belirtileri Nelerdir?
Alerjik rinitin (saman nezlesi) en tipik belirtileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Hapşırma krizleri
- Geniz akıntısı
- Burun tıkanıklığı ve akıntısı
- Boğaz ağrısı ve öksürük
- Gözde sulanma, kaşıntı ve kızarıklık
Polenler ve toz akarlarının yanı sıra, ev içindeki küf mantarları da alerjik rinite yol açabilir. En çok ev içindeki bitkiler ve banyolardaki nemli ortamlarda yetişirler. Renkli ve kokulu çiçeklerde bulunabilirler.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Tanısı Nasıl Konur?
Alerjik rinit (saman nezlesi) tanısı, hasta öyküsü ve fiziksel muayene ile başlar. Hekiminiz, alerji öykünüzü dinler ve belirtilerini değerlendirir. Bazen, tanıyı kesinleştirmek ve alerjenleri belirlemek için bazı testler önermesi de mümkündür:
- Deri Testleri: En yaygın kullanılan alerji testleri arasındadır. Cilde küçük miktarlarda alerjenler uygulanarak reaksiyon gözlemlenir.
- Kan Testleri: Kandaki IgE antikorlarının seviyesi ölçülerek alerji varlığı veya hangi alerjenlere karşı duyarlılık olduğu belirlenebilir.
- Burun Testleri: Burun içine alerjenler püskürtülerek burun mukozasının tepkisi ölçülür.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Alerjenlerden Kaçınma: Alerjiye neden olan maddelere karşı temkinli olmak ve bu alerjenlerden uzak durmak tedavinin temelini oluşturur.
- İlaç Tedavisi: Hapşırma, burun akıntısı ve kaşıntı gibi belirtileri hafifleten antihistaminikler, yaygın olarak önerilir. Antihistaminik ilaçlara ek olarak, iltihap azaltıcı ve tıkanıklık giderici burun spreyleri de reçete edilebilir.
- Burun Yıkama (Nazal Lavaj): Tuzlu su ile burun içini temizlemek, burun tıkanıklığını ve akıntısını hafifletebilir.
- İmmünoterapi (Aşı Tedavisi): Alerjenlere karşı duyarlılığı azaltmak için uzun süreli bir tedavi yöntemidir. Düzenli olarak alerji aşıları uygulanmasını içerir.
- Cerrahi Tedavi: Burun tıkanıklığına neden olan anatomik sorunların düzeltilmesi için nadiren cerrahi müdahale gerekebilir.
Alerjik Rinitten (Saman Nezlesi) Korunmak için 10 Etkili Yöntem
- Rüzgârlı ve kuru havalarda dışarı çıkmaktan kaçının. Yağmur sonrası, dışarı çıkmak için en ideal zamandır çünkü yağmur, polenleri temizler.
- Çim biçme veya yabani ot temizliği gibi işler, alerjenleri havaya karıştırarak belirtilerinizi tetikleyebilir.
- Eve döndüğünüzde kıyafetlerinizi değiştirin ve duş alarak cildinizdeki ve saçlarınızdaki alerjenleri temizleyin.
- Bahar aylarında çamaşır, havlu ve çarşafları dışarıda kurutmaktan kaçının, polenlere maruz kalabilirler.
- Dışarı çıkarken gözlük takarak gözlerinizi koruyun. Alerjiye yatkın kişiler, alerji maskesi kullanarak solunum yollarını da koruyabilirler.
- Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde, belirtiler başlamadan önce doktorunuzun önerdiği alerji ilaçlarını kullanmaya başlayın.
- Polenlerin en yoğun olduğu sabah saatlerinde dışarıda vakit geçirmemeye özen gösterin.
- İç ve dış mekânlarda cam açmak yerine, düzenli bakımı yapılan polen filtreli klimalar kullanın.
- Evdeki nem oranını %60'ın altında tutmaya özen gösterin.
- Ev temizliğinde HEPA filtresi olan bir elektrikli süpürge kullanın. Bu süpürgeler, alerjenleri etkili bir şekilde temizleyebilir.
Sık Sorulan Sorular
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Türleri Nelerdir?
Kabaca mevsimsel ve yıl boyu devam eden olmak üzere iki türe ayrılır:
- Mevsimsel Alerjik Rinit: Polenler gibi sezonluk alerjenlerin neden olduğu alerjik rinit türüdür. Genellikle bahar veya yaz aylarında oluşur.
- Yıl Boyu Devam Eden Alerjik Rinit: Ev tozu akarları, hayvan tüyleri ve böcekler gibi ev içi alerjenlerin neden olduğu alerjik rinit türüdür.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Bulaşıcı mı?
Hayır, bulaşıcı değildir. Vücudun alerjenlere verdiği aşırı tepki sonucu ortaya çıkar.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Astıma Dönüşür mü?
Kontrol altına alınmazsa, bazı kişilerde alerjik astım gelişimine zemin hazırlayabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Alerjik Rinitin (Saman Nezlesi) Yaygın Komplikasyonları Neler?
Sinüzit, orta kulak iltihabı, uyku bozuklukları ve yaşam kalitesinde düşüş en sık görülen komplikasyonlardır.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Hangi Yaşlarda Görülür?
Her yaşta görülebilir, ancak genellikle çocukluk veya genç erişkinlik döneminde başlar.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Hangi Doktora Başvurmalıyım?
Alerjik rinit tedavisi, genellikle kulak burun boğaz (KBB) hastalıkları uzmanı tarafından gerçekleştirilir.
Alerji Aşıları (İmmünoterapi) Ne Kadar Sürer?
Alerji aşıları genellikle 3-5 yıl süren uzun bir tedavi sürecidir.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) için Evde Neler Yapabilirim?
Evde alerjenlerden uzak durmak, düzenli temizlik yapmak, burun yıkama (nazal lavaj) uygulamak ve nem oranını dengelemek gibi önlemler alabilirsiniz.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Kendiliğinden Geçer mi?
Genellikle kronik bir hastalıktır ve kendiliğinden geçmez. Ancak, doğru tedavi ve korunma yöntemleriyle belirtiler kontrol altına alınabilir.
Sosyal Medya’da Paylaş
Bu içeriğin geliştirilmesinde Biruni Üniversite Hastanesi Kurulu katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
