Gıda Zehirlenmesi Nedir? Hangi Durumlarda Sağlık Kuruluşuna Başvurulmalı?

Uzmanlar, artan vakaların toplumda kaygıyı yükselttiğini, hafif düzeydeki mide ve bağırsak şikâyetlerinde dahi vatandaşların “Gıda zehirlenmesi yaşıyor muyum?” endişesiyle sağlık kuruluşlarına başvurma eğiliminin arttığını bildiriyor.

Gıda Zehirlenmesi Nedir?

Gıda zehirlenmesi, mikroorganizmalar (bakteri, virüs, parazit), bu mikroorganizmaların ürettiği toksinler veya kimyasal maddelerle kontamine olmuş gıdaların tüketilmesi sonucu ortaya çıkan ani gelişen bir hastalık tablosudur.

Gıda Zehirlenmesi Neden Olur?

Kontamine (bozulmuş, kirlenmiş) yiyecek veya içeceklerin tüketilmesiyle gelişen; bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi belirtilerle seyreden akut bir sağlık sorunudur.

• Bakteriler: Salmonella, Campylobacter, E. coli, Staphylococcus aureus
• Virüsler: Norovirüs, Rotavirüs
• Parazitler: Giardia, Cryptosporidium
• Toksinler: Bozulmuş yiyeceklerde oluşan toksinler
• Kimyasal maddeler: Pestisit kalıntıları, ağır metaller

En Sık Belirtileri Neler? 

• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı
• İshal
• Ateş
• Halsizlik

Ne Zaman Sağlık Kuruluşuna Başvurulmalı?

Gıda zehirlenmesi belirtileri hafife alınmamalıdır. Aşağıdaki durumlardan biri söz konusuysa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:

• Belirtiler 24–48 saat içinde düzelmiyorsa
• Ağızdan sıvı veya gıda alımı yapılamıyorsa
• Yüksek ateş eşlik ediyorsa
• Kanlı ishal görülüyorsa
• Aşırı uyku hâli, halsizlik veya bilinçte bulanıklık gelişiyorsa
• Gebelik söz konusuysa

En Hızlı Bozulan ve Zehirlenmeye Neden Olabilen Gıdalar 

• Tavuk ve Kırmızı Et Ürünleri
  Uygun sıcaklık sağlanmadığında çok hızlı bakteri üretir.  Salmonella, Campylobacter ve E. coli açısından yüksek risk taşır.
• Süt ve Süt Ürünleri
  Pastörize edilmemiş süt, taze peynir, krema ve yoğurt hızla bozulabilir. Listeria ve Staphylococcus aureus gibi bakterilerle kontaminasyon riski yüksektir.
• Balık ve Deniz Ürünleri
  Soğuk zincir bozulduğunda toksin oluşumu çok kısa sürede meydana gelir. Histamin zehirlenmesi riski taşır.
• Yumurta ve Yumurta İçeren Gıdalar 
  Uygunsuz saklama koşullarında Salmonella riski yüksektir. 
• Açıkta Satılan Pişmiş Yiyecekler 
  Sıcaklık kontrolü olmayan açık büfeler ve sokak lezzetlerinde mikrobiyal üreme hızlıdır.
• Çiğ veya Az Pişmiş Gıdalar 
  Çiğ köfte, az pişmiş et ve çiğ deniz ürünleri; bakteri, virüs ve parazit kaynaklı zehirlenmeye yol açabilir.