Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), başlıca dikkat eksikliği, hareketlilik ve dürtüsellik ile kendini gösteren; bir dizi diğer bilişsel ve davranışsal belirtilerin eşlik ettiği bir bozukluktur.
DEHB, DSM-IV’de (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition) belirtilerin çeşidi ve sayısına göre üç alt tipe vardır; dikkat eksikliğinin önde geldiği tip, hareketlilik- dürtüselliğin önde geldiği tip ve bileşik tip. Dikkat eksikliğinin önde geldiği tip genel olarak, bir konuya yoğunlaşmada, verilen görevleri tamamlayamama, sınırlı dikkat süresi ve dikkat dağınıklığını içerir. Hareketlilik ve dürtüselliğin önde geldiği tip ise, yaşına ve gelişimsel özelliklerine uygun olmayan bir hareketliliği ve ketleme sorunu sonucu oluştuğu düşünülen, bireyin dürtülerini kontrol etmede yaşadığı güçlükleri içerir. Birleşik tip ise her iki belirti kümesinin bir arada gözlemlendiği DEHB alt tipidir.
DEHB fenomenini tanımlayan yedi adet ölçüt belirlenmiştir.
Dikkatsizlik,
Hareketlilik
Duygudurumda değişkenlik
Alınganlık-kızgınlık
Stresi tolere edememe
Organize olamama
Dürtüsellik
Çocuklarda ise belirtiler arasında dersleri dikkatli dinlememe, ödev yapmakla ilgili güçlükler, hareketlilik, söyleneni hemen yapmama, sorumluluklarını yerine getirmeme gibi sorunlar günümüzde ailelerin ve öğretmenlerin en sık yakındığı konulardır. Eğitim süreci boyunca hemen her çocukta bu belirtilerin bir ya da bir kaçı görülebilir. Bunların çoğunun DEHB’e bağlı olduğunu düşünmek yanlış olur. DEHB tanısının konulabilmesi için bu belirtilerin yaşamın bir ya da daha fazla alanında önemli derecede aksamaya neden olması gerekir. Kişilerin eğitimlerini, davranışlarını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyen birçok etmen vardır. Bunlar: ֠ Fiziksel rahatsızlıklar, ֠ Gelişimsel sorunlar, ֠ Görme-işitme kusurları, ֠ Sosyo-kültürel yetersizlikler, ֠ Aile içi sorunlar, ֠ Motivasyon eksikliği, ֠ Okul-öğretmen ya da eğitim programından kaynaklanan sorunlar olabilir. Bu etmenler çocukta akademik başarısızlık, aşırı hareketlilik gibi belirtilere neden olabilir. DEHB şüphesi ile değerlendirmeye alınan bir çocukta bu tanının konulabilmesi için olası diğer nedenlerin göz önünde bulundurulması gereklidir. DEHB’in üç temel belirtisi olan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik her kişide aynı oranda ve şiddette görülmeyebilir. Kişinin durumuna, ortama ve koşullara bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Başka pek çok psikiyatrik belirti, soruna eşlik ediyor olabilir. Bu da klinik görünümü daha da karmaşıklaştırabilir.
DEHB tanısı için bu belirtilerin:
- Süreğen olması,
- Birden fazla ortam ve koşulda görülüyor olması,
- Yaşamda en az bir alanda önemli derecede aksamaya neden oluyor olması,
- Basit davranış değiştirme teknikleri ve çevresel düzenlemelerle kolayca düzeltilemiyor olması gereklidir.
MOXO Testi Nedir?
MOXO günlük hayatı simüle eden yani etrafta başka uyarılarında olduğu (görmezden gelinmesi gereken), ayrıca dikkat ilişkili endekslerin zaman içinde nasıl değiştini, çeldiricilere tepkisini ve birbirleri olan korelasyonları hakkında bilgi verir.
MOXO Testi (MOXO d-CPT) klinik ve bilimsel olarak onaylanmış bir testtir. 6-12 yaş aralığındaki çocuklarda ve 13-65 yaş arası yetişkinlerde kullanılmak üzere geliştirilmiş olan bir online dikkat ölçme testidir. Çocuk formu 15 dakika sürmekte, yetişkin formu ise 18 dakika sürmektedir. MOXO dikkat testi DEHB tanısının koyulmasına yardımcı olması nedeniyle de sıklıkla tercih edilir. MOXO, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun dört ana belirtisi olan dikkat eksikliği, zamanlama problemi, dürtüsellik ve hiperaktivitenin ölçülmesini sağlar. ADHD teşhisi ve tedavi yönetimine modern yaklaşımlar, bozukluğu gelişimsel, bilişsel ve davranışsal olarak tanımlamaktadır. Günümüzde, MOXO Analytics ADHD’nin bu üç bileşeninin her biri için kapsayıcı ve ölçülebilir göstergeler sağlayan tek klinik sistemdir. MOXO Analytics yeni, online, bilimsel-temelli ve klinik olarak onaylanmış bir sistemdir. MOXO d-CPT’nin (yaşa göre ayarlanmış) bir kez uygulanması hastanızın dikkat profili üzerine özgün, ölçülebilir perspektif sağlayan çeşitli ayrıntılı raporlar üretilmesi için yeterlidir. MOXO ADHD Testi tarafından ölçülen dört dikkat endeksinin tanımlanmasıyla, raporlar dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik ve zamanlama üzerine sonuca yönelik veriler sunarlar. Her endeks nicel ve norma bağlı olarak ölçülür. ( yaş ve cinsiyet).
