İç Hastalıkları (Dahiliye)
Yetişkin sağlığı söz konusu olduğunda, İç Hastalıkları (Dahiliye) tıbbın en temel ve geniş alanlarından biridir. Bu alandaki doktorlara "dahiliye uzmanı" veya "iç hastalıkları uzmanı" denir.
Bu uzmanlar, basit soğuk algınlığından karmaşık ve uzun süreli hastalıklara kadar yetişkinlerin karşılaşabileceği çok çeşitli sağlık sorunlarını teşhis etme ve tedavi etme konusunda özel eğitim almışlardır.
İç Hastalıkları (Dahiliye) Nedir?
İç Hastalıkları, yetişkinlerin genel sağlık sorunlarına odaklanan tıp dalıdır. Dahiliye uzmanları, yetişkin vücudunun iç organları ve sistemleri konusunda derinlemesine bilgi sahibidir. Bilimsel bilgiyi ve klinik tecrübelerini kullanarak hastanın neyi olduğunu anlar (teşhis), nasıl iyileştirileceğini planlar (tedavi) ve bu süreçte hastalara şefkatli bir bakım sunarlar.
Dahiliye uzmanlarının önemli bir özelliği, karmaşık veya anlaşılması zor sağlık sorunlarıyla başa çıkma becerileridir. Tanısı zor konulan hastalıkları çözmede, birden fazla hastalığı aynı anda yaşayan hastaları yönetmede özellikle yeteneklidirler. Bazen diğer doktorlar bile karmaşık vakalarda onlara danışır.
Birçok dahiliye uzmanı, yetişkinler için ana doktor, yani birinci basamak hekimi olarak görev yapar. Hastalarıyla uzun süreli ilişkiler kurar, düzenli sağlık kontrollerini (check up) yapar, gerekli aşıları uygular ve genel sağlık durumlarını takip ederler. Sağlıklı yaşamı teşvik eder ve hastalıkları önlemeye çalışırlar.
Dahiliye uzmanı olmak için tıp fakültesini bitirdikten sonra en az üç yıl boyunca sadece yetişkin tıbbına odaklanan özel bir ihtisas (uzmanlık) eğitimi almak gereklidir. Bu yoğun eğitim, onları yetişkin sağlığının her alanında yetkin kılar.
Detaylı Bilgi ve Randevu
İç Hastalıkları (Dahiliye) hakkında detaylı bilgi almak için 444 8 276 'dan bize ulaşabilirsiniz.
İç Hastalıkları (Dahiliye) Hangi Hastalıkları Kapsar?
İç Hastalıkları uzmanları, yetişkinleri etkileyen çok geniş bir hastalık yelpazesiyle ilgilenir. Hem kısa süreli (akut) rahatsızlıkların hem de uzun soluklu (kronik) hastalıkların teşhisini, tedavisini ve takibini yaparlar. Hastanın genel sağlık durumunu bir bütün olarak ele alır ve farklı sistemleri etkileyebilen hastalıkları yönetirler.
Dahiliye uzmanlarının sıkça takip ettiği ve yönettiği bazı yaygın kronik (uzun süreli) hastalıklar şunlardır:
- Diyabet (Şeker Hastalığı): Vücudun kan şekeri seviyesini düzenlemede sorun yaşaması durumudur.
- Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon): Kan damarlarındaki basıncın sürekli olarak normalden yüksek olmasıdır.
- Kalp Hastalıkları: Kalbi ve kan damarlarını etkileyen sorunlar.
- Akciğer Hastalıkları: Astım, KOAHve zatürre gibi solunum sistemi rahatsızlıkları.
- Tiroid Hastalıkları: Boyundaki tiroid bezinin az veya çok çalışması gibi hormon dengesizlikleri.
- Böbrek Hastalıkları: Böbreklerin kandaki atıkları süzme görevini yeterince yapamaması.
- Sindirim Sistemi Hastalıkları: Mide, bağırsaklar, karaciğer veya safra kesesi ile ilgili sorunlar; örneğin ülser, reflü, gastrit, karaciğer yağlanması.
- Romatizmal Hastalıklar: Eklemlerde, kaslarda veya bağ dokusunda ağrı, şişlik ve tutukluğa neden olan durumlar; örneğin romatoid artrit, lupus gibi otoimmün hastalıklar.
- Kan Hastalıkları: Kansızlık (anemi) gibi kan hücreleriyle ilgili sorunlar.
- Obezite: Aşırı kilolu olmanın yol açtığı sağlık sorunlarının yönetimi.
Sık görülen akut (kısa süreli) rahatsızlıkları da tedavi ederler:
Enfeksiyon Hastalıkları: Soğuk algınlığı, grip, idrar yolu enfeksiyonları, sinüzit, boğaz ağrısı gibi yaygın enfeksiyonlar ve daha ciddi bulaşıcı hastalıklar.
Diğer Yaygın Sorunlar: Baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bazı cilt döküntüleri, kulak-burun-boğaz sorunları ve genel vücut ağrıları gibi şikayetler.
Bu hastalıkların tedavisinin yanı sıra, İç Hastalıkları uzmanları hastalıkların önlenmesine (koruyucu hekimlik) büyük önem verir. Basit soğuk algınlığından karmaşık kanser destek tedavisine kadar geniş bir yelpazede hizmet verirler.
Düzenli sağlık kontrolleri, yaşa ve risk durumuna uygun kanser taramaları, aşılar ve sağlıklı yaşam tarzı konularında danışmanlık yapar ve kişilerin hastalanmasını engellemeye çalışırlar.
İç Hastalıkları (Dahiliye) Alt Dalları Nelerdir?
İç Hastalıkları uzmanlık eğitimini tamamlayan bazı doktorlar, bilgilerini daha da derinleştirmek ve belirli bir alanda uzmanlaşmak için ek eğitim almayı seçebilirler. Bu ek eğitim genellikle 1 ila 3 yıl sürer ve "yan dal uzmanlığı" olarak adlandırılır. Yan dal uzmanları, kendi alanlarındaki hastalıkların teşhis ve tedavisinde özel bilgi ve becerilere sahip olur.
Yan dal uzmanları, öncelikle İç Hastalıkları temel eğitimini almışlardır. Bu durum, bir kardiyologun (kalp uzmanı) veya bir nefroloğun (böbrek uzmanı) sadece kendi organ sistemine değil, aynı zamanda hastanın genel sağlık durumuna ve diğer olası hastalıklarına da hakim olmasını sağlar.
Dolayısıyla İç Hastalıkları, adeta bir ağacın gövdesi gibidir; birçok farklı dal (yan dal uzmanlıkları) bu sağlam gövdeden beslenir ve gelişir. Aşağıda, İç Hastalıkları'nın bazı yaygın alt birimleri (yan dalları) ve odaklandıkları alanlar basitçe açıklanmıştır:
- Kardiyoloji
- Nefroloji
- Romatoloji
- Hematoloji
- Tıbbi Onkoloji
- Gastroenteroloji
- Göğüs Hastalıkları
- Enfeksiyon Hastalıkları
- Alerji ve İmmünoloji Hastalıkları
- Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları
- Yoğun Bakım
Dahiliye uzmanı, hastasının durumu kendi uzmanlık alanını aşıyorsa veya özel bir tedavi ya Cerrahi bir işlem gerektiriyorsa, hastayı ilgili yan dal uzmanına yönlendirir (sevk eder). Örneğin, karmaşık bir kalp ritim bozukluğu olan bir hasta kardiyoloji uzmanına veya böbrek yetmezliği gelişen bir hasta nefroloji uzmanına sevk edilebilir.
İç Hastalıkları (Dahiliye) Bölümünde Yapılan Tetkikler Nelerdir?
Doktorlar, bir hastalığın nedenini anlamak, genel sağlık durumunu kontrol etmek, uygulanan tedavinin işe yarayıp yaramadığını görmek veya belirti vermeyen olası sorunları erken teşhis etmek için çeşitli testler ve tetkikler kullanır. İç Hastalıkları uzmanları da hastalarını değerlendirirken bir dizi temel tetkikten yararlanır.
Dahiliye bölümünde sıkça kullanılan bazı temel tetkikler şunlardır:
- Kan Tahlilleri (Kan Testleri): Koldaki bir damardan küçük bir miktar kan alınarak yapılır. Kan, vücudun genel işleyişi hakkında çok değerli bilgiler taşır. Sık yapılan kan testleri şunları kontrol eder:
- Tam Kan Sayımı (Hemogram): Kandaki kırmızı kan hücreleri (kansızlık var mı?), beyaz kan hücreleri (enfeksiyon var mı?) ve trombositleri (pıhtılaşma hücreleri) sayar.
- Kan Şekeri (Glukoz): Özellikle açken ölçülerek şeker hastalığı (diyabet) riskini veya varlığını gösterir.
- Kolesterol ve Yağlar (Lipid Paneli): Kandaki yağ seviyelerini ölçer; kalp ve damar hastalıkları riski açısından önemlidir.
- Organ Fonksiyon Testleri: Karaciğer (ALT, AST gibi) ve böbreklerin (Üre, Kreatinin gibi) ne kadar iyi çalıştığını gösteren değerleri ölçer.
- Tiroid Hormonları (TSH, T3, T4): Tiroid bezinin çalışma durumunu kontrol eder.
- Elektrolitler (Sodyum, Potasyum vb.): Vücudun sıvı ve mineral dengesini gösterir.
- İdrar Tahlili (Tam İdrar Tetkiki): Temiz bir kaba idrar örneği verilerek yapılır. İdrar, böbreklerin çalışması ve vücuttaki bazı metabolik durumlar hakkında bilgi verir.
- EKG (Elektrokardiyogram): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden ağrısız bir testtir. Göğse (ve bazen kollara, bacaklara) yapışkanlı elektrotlar (pedler) takılır ve bunlar bir makineye bağlanır.
- Röntgen: Vücudun iç yapılarının, özellikle kemiklerin görüntülenmesi için düşük dozda X-ışını kullanan hızlı ve ağrısız bir yöntemdir.
- Ultrason: Vücudun içindeki yumuşak dokuları ve organları görüntülemek için ses dalgalarını kullanan, radyasyon içermeyen güvenli bir yöntemdir. Cilde bir jel sürülür ve ses dalgaları gönderip yansımalarını alan bir cihaz (prob) cilt üzerinde gezdirilir.
Tetkiklerin sonuçları bir araya getirilerek bir teşhise varılır veya daha ileri tetkiklere (örneğin, tomografi, MR, endoskopi gibi) gerek olup olmadığına karar verilir.
İç Hastalıkları (Dahiliye) Bölümünde Uygulanan Tedaviler Nelerdir?
İç Hastalıkları uzmanlarının uyguladığı tedavilerin temel amacı, hastanın sağlık sorununu yönetmek, belirtilerini hafifletmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, olası gelecek sorunları önlemek ve genel yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi planı, hastanın teşhisine, genel sağlık durumuna, yaşına ve kişisel tercihlerine göre özel olarak belirlenir.
Dahiliye uzmanlarının başvurduğu yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- İlaç Tedavisi: Enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotikler, yüksek tansiyon, diyabet, kolesterol gibi kronik hastalıkları kontrol altında tutmak için düzenli ilaçlar, ağrıyı veya diğer belirtileri hafifletmek için semptomatik ilaçlar reçete edebilirler.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Pek çok kronik hastalıkta, sadece ilaç kullanmak yeterli olmaz. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanmak, tedavinin ayrılmaz bir parçasıdır ve bazen en etkili yöntem olabilir.
- Koruyucu Bakım ve Taramalar: Hastalıkları oluşmadan önlemek veya erken evrede yakalamak, dahiliyenin önemli hedeflerindendir. Bu amaçla aşı ve sağlık taramaları yapılır.
- Yönlendirme (Sevk): Dahiliye uzmanı, hastanın tüm sağlık bilgilerini bir arada tutarak tedavinin bütüncül bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur ve gerektiğinde hastayı doğru uzmana yönlendirir.
Görüldüğü gibi, iç hastalıkları biriminde tedavi, sadece ilaç vermekten ibaret değildir. Hastanın yaşam tarzı, önleyici tedbirler, eğitim ve farklı uzmanlık alanları arasındaki iş birliği, tedavinin önemli parçalarıdır.
Sık Sorulan Sorular
Ne Zaman Dahiliye Uzmanına Başvurmalıyım?
Eğer 18 yaşın üzerindeyseniz ve düzenli sağlık kontrolleri, genel sağlık sorunları veya aşılarınız için bir doktora ihtiyacınız varsa dahiliye uzmanına başvurabilirsiniz. Ayrıca, diyabet ve hipertansiyon gibi uzun süreli (kronik) bir hastalığınız varsa kontrol ve ilaç yazdırma gibi amaçlarla iç hastalıklarına başvurabilirsiniz.
İç Hastalıkları Uzmanı ile Aile Hekimi Farkı Nedir?
En temel fark baktıkları hasta yaşıdır. İç Hastalıkları uzmanları (dahiliyeciler) sadece yetişkinlere bakar. Aile hekimleri ise bebeklerden yaşlılara kadar her yaştan hastaya bakabilir. Her ikisi de sizin birinci basamak hekiminiz olabilir, ancak önce aile hekiminize başvurmanız önerilir.
Kan Tahlilleri Ne için İstenir?
Kan tahlilleri, doktorlara vücudunuzun genel durumu hakkında çok önemli bilgiler verir. Organlarınızın (böbrekler, karaciğer gibi) ne kadar iyi çalıştığını kontrol etmeye, enfeksiyon belirtilerini aramaya, kan şekeri ve kolesterol gibi değerlerinizi ölçmeye yarar.
EKG (Elektrokardiyogram) Testi Acı Verir mi?
Hayır, EKG testi acısız bir işlemdir. Cildinize yapıştırılan bantlar (elektrotlar) herhangi bir acıya neden olmaz. EKG cihazı sadece kalbinizin ürettiği elektrik sinyallerini kaydeder, vücudunuza herhangi bir elektrik akımı vermez.
İç Hastalıkları Uzmanı Ameliyat Yapar mı?
Hayır, İç Hastalıkları uzmanları ameliyat yapmaz. Onların uzmanlık alanı, hastalıkları ilaçlar, yaşam tarzı önerileri, takip ve diğer tıbbi yöntemlerle teşhis ve tedavi etmektir. Eğer bir hastanın ameliyat olması gerekiyorsa, dahiliye uzmanı hastayı bir cerraha yönlendirir.
Sağlıklı Olsam Bile Dahiliye Uzmanına Görünmeli miyim?
Evet, sağlıklı hissetseniz bile bir yetişkin olarak düzenli aralıklarla İç Hastalıkları uzmanına görünebilirsiniz. Doktorunuz, belirti vermeyen ancak ileride sorun yaratabilecek durumları (yüksek tansiyon, yüksek kolesterol gibi) erken teşhisi için gerekli kontrolleri ve taramaları yapabilir.
Detaylı Bilgi ve Randevu
İç Hastalıkları (Dahiliye) hakkında detaylı bilgi almak için 444 8 276 'dan bize ulaşabilirsiniz.
Bölüm Doktorları

Prof. Dr. Ayşe KUBAT ÜZÜM

Doç. Dr. Alihan ORAL

Doç. Dr. Fatih TUFAN

Uzm. Dr. Aynura ALİYEVA

Uzm. Dr. Ali VARDAR

Uzm. Dr. Celalettin KÜÇÜK

Uzm. Dr. Gulam GASİMOVA
