Okul öncesi çocuklarda büyüme ve gelişme çok hızlı olduğundan pek çok besin öğesine olan gereksinim yaşamının diğer dönemlerine oranla daha fazladır. Bu nedenle bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş beslenme alışkanlıkları edinmek de çok önemlidir. Çünkü sağlıklı beslenme çocuğun bedensel, sosyal ve duygusal gelişmesi ve davranışları üzerinde önemli bir rol oynamaktadır.
ÇOCUKLARA SAĞLIKLI BESLENME ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMAK İÇİN ÖNERİLER
Aile ile sofraya oturulmalı, besinleri çocuğun kendi kendine yemesi için çocuk cesaretlendirilmelidir. Eğer iki yaş civarı ve annesi tarafından beslenen bir çocuk söz konusu ise her kaşıktan sonra ağzının bez ile silinmesi çocukların sevmediği ve yemekten uzaklaştırıcı bir tutum oluşturacaktır.
Sofrada önlük takmak istemeyen iki yaş civarındaki çocuklara zorla önlük takılmamalı, lekelenmesine izin verilebilecek rahat kıyafetlerle olmalarına dikkat edilmelidir.
Sofrada sadece çocuk değil ailenin diğer bireyleri de cep telefonu ile uzun süre ilgilenmemeli ve çocuğa davranış olarak doğru örnek olunmalıdır.
Çocuğun kullanacağı çatal ve kaşık sivri olmamalı, uçları künt fakat besini tutabilecek özellikte olmalıdır.
Kola, gazlı diğer içecekler, kahve ve çay, cips ve abur cubur tüketimi olmamalıdır.
Çikolata ve şekerli gıdaların olabildiğince az haftada iki üç kez tercihen öğün sonrası tüketilmesine izin verilmelidir.
Bal ve demir açısından zengin üzüm pekmezi ve keçi boynuzu pekmezi kahvaltıda tatlı seçeneği olarak
Günlük protein ve demir ihtiyacı için 2 köfte büyüklüğünde kırmızı et, tavuk eti, balık eti tüketmelidir. Yine protein içeriği bakımıdan zengin mercimek, kuru fasulye, nohut gibi kuru baklagiller haftada üç dört kez küçük porsiyonlar şeklinde almalıdır.
Gerekli vitamin ihtiyacının giderilmesi için ara öğünlerde şeftali, incir, kayısı, elma gibi lif içeriği yüksek iki kez meyve veya havuç salata gibi çiğ sebzelerin verilmesi uygundur.
Beslenme planlarındaki karbonhidratlar enerji ihtiyaçlarını giderecek porsiyonlarda olmalıdır. Bulgur pilavı, erişte, pirinç pilavı, haşlama veya fırınlanmış patates, günde 4-5 dilim ekmek çocukların ihtiyacı olan karbonhidrat miktarını karşılamaktadır.
Halk arasında “vücut için faydalı barsak bakterileri” olarak adlandırılan probiyotikler besinler ile alındığında, barsak florasını düzenler. Barsaklarda çoğalarak hastalık yapıcı mikroorganizmaların çoğalması Bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de rolleri vardır. Bu nedenle tarhana çorbası, kefir, ev yapımı yoğurt probiyotik içerik bakımından zengin başlıca yiyeceklerdir. Çocukların beslenme planında her gün kefir ve yoğurt önerilmektedir.
Omega-3 yağ asitleri, beyin gelişimi ve kalp damar sağlığı açısından önemli olan esansiyel yağ asitleridir. Vücut tarafından üretilemeyen esansiyel yağ asitlerinin çocuklarda besinlerle alınması gerekmektedir. Somon, istavrit, hamsi gibi balıklar türlerinde, ceviz ve fındık Omega-3 üç açısından zengin gıdalardır.
Ceviz, fındık, fıstık gibi sert taneli kuruyemişler üç yaşından önce, aspirasyon ve boğulma riski nedeni ile toz haline getirilerek besinlere eklenmelidir. Üç yaşından sonra ise olabildiğince ebeveynlerin gözü önünde denetimli verilmeli, hareket halindeki araç içinde veya fiziki koşturmalı oyunlar esnasında beslenmenin bu tip kuruyemişlerin soluk borusuna kaçarak boğulma riski yaratabileceği unutulmamalıdır.
Bir-altı yaş grubu çocukları kapsayan okul öncesi dönemi “oyun çocuğu” dönemi olarak da adlandırılmaktadır. Bu dönemde ilk yaştan itibaren çocuk giderek bağımsızlık kazanmaya başlar, aile içinde çocuk değişmeye başlayan bir birey haline gelir. Bu sayısız gelişme ve değişme döneminde çocuğun yeme alışkanlıkları da doğrudan veya dolaylı olarak ailenin, özellikle anne ve babanın beslenme alışkanlıklarından etkilenir. Anne babanın bu dönemde çocuklara kazandıracağı sağlıklı beslenme alışkanlığı ileriki yaşamını şekillendireceği için büyük öneme sahip.
